Jak pokochać centra handlowe

       Tę książkę Natalii Fiedorczuk, laureatkę "Paszportu Polityki", wypatrzyłam w Biedronce. Gdy staliśmy z najlepszym z mężów przy kasie, sympatyczna pani zeskanowała cenę i zapytała "Kupiła pani dla męża, co?". Otóż nie, gdyby tytuł tej książki był misją, nie dałabym rady, mój mąż nigdy nie pokocha centrów handlowych. Czuje się w nich tak jak "Góral na zakupach" - obejrzyjcie kabaretowy monolog  Roberta Korólczyka .
        Ta książka jest jednak o czymś zupełnie innym. To wnikliwa i gorzka analiza siermiężnej polskiej rzeczywistości, z jaką spotykają się w naszym kraju młode matki, młode małżeństwa. To próba przełamania tabu zakorzenionego w naszym społeczeństwie, wedle którego każda Polka może tylko  po cichu i w kącie narzekać na swój los, bo dla innych musi prezentować postawę "matki typu A", wiecznie zadowolonej, radosnej, spełniającej pielęgnowane od dzieciństwa, podlewane  przez  otoczenie marzenia o byciu żoną, matką, kurą domową. 
        Kończymy szkołę, często studia, zdobywamy fachową wiedzę w jakiejś dziedzinie. Nikt nas jednak nie przygotowuje do roli żony czy matki. Popełniamy mnóstwo błędów, nie radzimy sobie, to powoduje mnóstwo wyrzutów sumienia, poczucie, że nie sprawdzamy się w tej najważniejszej roli. A narzekać nie wolno, nie wypada.  Zdesperowane kobiety, nie potrafiące często ogarnąć tej małżeńskiej czy rodzicielskiej rzeczywistości, często szukają wsparcia, przy piaskownicy na osiedlu, wśród koleżanek w podobnej sytuacji, albo w internecie, choć tam oprócz szczypty współczucia wylewa się na nie wiadro hejtu. Niektóre kobiety zaglądają na takie fora by nakarmić się, przekonaniem, że inne mają gorzej. 
   "Jak pokochać centra handlowe" to taki pamiętnik zmęczonej kobiety. Każda z nas znajdzie w niej trochę siebie, swoich frustracji, obaw, niewypowiedzianych żalów. Świetnie napisana, mądra książka. 

Wysokie góry Portugalii

             Yann Martel to kanadyjski pisarz urodzony w Hiszpanii, najbardziej znany jako autor "Życia Pi". Nie pisze wiele, ale jego książki są mieszaniną baśni, dziwnych historii, niesamowitych zbiegów okoliczności. Mnie się bardzo podobała jego "genderowa" powieść "Ja", choć zdaję sobie sprawę z tego, że w naszym kraju nie mogła zostać dobrze przyjęta.
            "Wysokie góry Portugalii" to powieść składająca się z trzech części. Pierwsza dzieje się na początku XX wieku w Lizbonie, a jej bohaterem jest młody kustosz, Tomas. W ciągu jednego tygodnia straciła trzy ukochane mu osoby, ukochaną, małego synka i ojca. Niektórzy nie mogąc się pogodzić ze śmiercią najbliższych tracą radość życia, inni popadają w różne nałogi, Tomas w ramach buntu przeciw  światu, przeciw śmierci, zaczyna chodzić tyłem. Przypadkowo natrafia na dziennik siedemnastowiecznego misjonarza i postanawia odnaleźć opisywany przez niego artefakt. 
             Bohaterem drugiej części jest żyjący w 1939 roku w małym miasteczku patolog - Eusebio - miłośnik książek Agaty Christie. Pewnego dnia trafia do niego wdowa i prosi o autopsję męża, którego zwłoki przyniosła w walizce. 
             Trzecia część to czasy już bardziej współczesne, lata osiemdziesiąte w Kanadzie. Peter, po śmierci żony nie umie sobie poradzić ze swoim życiem, rezygnuje z funkcji senatora i postanawia osiedlić się w Portugalii, kraju, z którego pochodzili jego rodzice. Dopiero wtedy zaczynamy rozumieć, co łączy te trzy historie .
           Podobnie jak w "Życiu Pi" język powieści jest przecudownie plastyczny, barwny, czytając tworzymy w głowie adaptację tej historii. Cała powieść dzieje się w niespiesznym rytmie fado, pełno w niej symboli, alegorii i ciekawych skojarzeń: "..życie stawia tu niespieszne kroki" czy "podczas rozwodu dziecko staje się łupem wojennym".
           To powieść o tym, jak cierpimy po Stracie, jak przeżyć odejście najbliższej osoby. To baśń, ale o rzeczach ostatecznych, o tym, jak wielkim wyzwaniem naszych czasów jest próba pogodzenia miłości i straty, wiary i rozumu. Fides et ratio. Po prostu.
           Wiele lat temu przeczytałam, że  Yann Martel, gdy usłyszał, że kanadyjski premier chwali się, że niewiele książek w życiu przeczytał (chodzi o jednego z poprzednich premierów, bo obecny, Justin Trudeau, jest zaprzeczeniem tamtego), wysłał premierowi 100 książek, które ten absolutnie powinien przeczytać. Niestety, nie mogłam znaleźć tej informacji w sieci. Szkoda, chętnie zajrzałabym na tę listę.